در اینجا برای ساختمان‌های بنایی اکثراً از سقف تیرچه‌بلوک استفاده می‌شود و برای این تیرچه‌ها هم میلگرد ادکا هم به کار می‌برند، که اصلا لزومی ندارد. من به‌صورت منطقی و بر اساس مباحث مقررات ملی اثبات کرده‌ام که اصلاً نیازی به قرار دادن میلگرد ادکا نیست؛ ولی ناظران عالی فقط می‌گویند «قرار بده» و علتش را هم اطمینان بیشتر عنوان میکنند، که واقعاً خنده‌آور است. البته من هرگز زیر بار حرف غیرفنی نمی‌روم و کار خودم را می‌کنم.
میلگرد ادکا چیست و آیا قرار دادن آن الزامی است؟
میلگرد ادکا برای تقویت برشی تیرچه های سقف تیرچه بلوک می باشد و در صورتی لازم می باشد که میلگردهای خرپایی تیرچه جوابگوی برش وارده نباشد یا اینکه این میلگردها در محلی دورتر از تکیه گاه به دلایلی قطع شده باشد. در ساختمان های بنایی میلگردهای خرپایی همیشه حتی تا روی دیوار نیز ادامه می یابد پس میلگردهای ادکا در صورتی لازم می شوند که میلگردهای خرپایی تیرچه مقاومت برشی لازم را تامین نکنند.همانطور که می دانید ناحیه بحرانی برای کنترل برش در تیرها (البته غیر از تیرهای طره) به فاصله d ( که d ارتفاع موثر تیر می باشد) از بر تکیه گاه می باشد که در محاسبات زیر جهت اطمینان بیشتر ناحیه بحرانی در بر تکیه گاه لحاظ شده است :
فرض کنید طول دهانه خالص تیرچه ۶ متر و برای حصول بحرانی ترین حالت نوع بلوک ها بتنی و تیرچه در بام قرار گرفته باشد. فرض کنید تیرچه هم تک باشد ( هر چند ممکن است خیز سقف کنترل نشود ولی در اینجا هدف طراحی برشی تیرچه می باشد و تیرچه تک نیز حالت بحرانی را نتیجه می دهد).
بار مرده واحد سطح wD = ۶۰۰ kg/m۲
بار زنده واحد سطح wL = ۲۰۰ kg/m۲
مقاومت طراحی بتن fc = ۲۰۰ kg/cm۲
فرض شده است ارتفاع تیرچه نیز ۲۰ سانتی باشد و ضخامت کل سقف ۲۵ سانتی متر حاصل شود.
مقاومت برشی بتن تیرچه بر اساس مبحث نهم مقررات ملی :
Vc =۱.۱× ۰.۲∅c √(f_c )bwd = ۱.۱×۰.۲×۰.۶۵×√۲۰×۱۰۰×۲۵۰= ۱۶ kN = ۱۶۳۰ kg
حداکثر نیروی برشی ایجاد شده در تیرچه در بر تکیه گاه :
Wu = ۱.۲۵wD + ۱.۵wL = ۱۰۵۰ kg/m۲
Vu = ۰.۵×۱۰۵۰×۳ = ۱۵۷۵ kg
مشاهده می شود که مقاومت برشی تیرچه از نیروی برشی حداکثر در تیرچه بیشتر شده است پس از نظر محاسباتی احتیاجی به میلگرد برشی نیست، اما
بر اساس بند ۹-۱۵-۶-۳-۱ مبحث نهم مقررات ملی ساختمان در تمامی اعضای خمشی بتن آرمه که در انها مقدار Vu از نصف مقدار Vc تجاوز کند باید حداقل آرماتور برشی بکار برده شود پس :
Vu = ۱۵۷۵ > ۰.۵×۱۶۳۰(Vc) = ۸۱۵ kg OK
ولی در بند ۲-۳-۶-۱۵-۹ نیز ذکر شده است برای سقف های تیرچه بلوک نیاز به اعمال ضابطه ۹-۱۵-۶-۳-۱ نیست. یعنی در این تیرچه به هیچ آرماتور برشی ای حتی همان ارماتورهای خرپایی نیز احتیاج نیست (هر چند وجود ان برای ساخت تیرچه و اطمینان بیشتر لازم است).
با این حساب من نمیدانم چرا دوستان برای تیرچه ها آرماتور ادکا استفاده میکنند و هزینه بیشتری به کارفرمایان تحمیل میکنند؟
